Chanh yên hoặc chanh thanh yên là loại trái cây thuộc chi cam canh, có nguồn gốc tại Myanmar, Ấn Độ, đặc biệt là khu vực Địa Trung Hải.
Quả chanh yên không giống như chanh mình, mà dài cả gang tay từ 12-20cm. Vỏ quả chanh sần sùi, dày, thơm thoang thoảng.
Tại Việt Nam, chanh yên phổ biến hiện cũng được trồng đại trà ở nhiều nơi nhưng tập trung nhiều nhất là ở Lạng Sơn, Lào Cai, Lâm Đồng, các tỉnh Tây Nguyên.
Tuy nhiên, riêng với chanh yên rừng là loại hàng hiếm, mọc hoang ở vùng núi cao, nên không phải ai cũng mua và sử dụng được.
Giá chanh yên rừng dao động từ 75.000 tới 90.000 đồng/kg, gấp khoảng 3 lần giá các loại chanh khác vì sự độc lạ và sản lượng rất hiếm. Nhưng dù giá cao chót vót như vậy nhưng hiện loại chanh này đang được chị em nội trợ tranh nhau mua.
Theo đó, chanh yên rừng có kích cỡ nhỏ như quả trứng vịt, nhỏ hơn nhiều so với chanh yên trồng đại trà, mẫu mã không đẹp, lúc chín vỏ chuyển sang màu vàng sậm hoặc rám vàng.
Một đầu mối bán hàng ở Thanh Xuân, Hà Nộ cho biết: Chanh yên rừng rất hiếm gặp, thuộc hàng hiếm, nên bán tới đâu là khách đặt mua hết tới đó.
Loại quả này rất hiếm gặp vì chúng mọc ở trong những bản làng xa xôi. Thường thì tháng 6, cây bắt đầu ra hoa, đến đầu tháng 7, chanh yên rừng bắt đầu đậu quả.
Dù quả nhỏ hơn, hình thức xấu xí nhưng chanh yên rừng có tác dụng dược lý cao hơn chanh yên thông thường rất nhiều bởi hàm lượng lượng tinh dầu cao vượt trội. Điều này khiến nhiều chị em mê mẩn nên lùng sục tìm mua cho bằng được.
Hiện nhiều thương lái săn lùng hỏi mua, thu gom chanh yên từ người dân trong bản địa ở các vùng cao nhưng không phải ai cũng mua được, chanh yên rừng có năm có, năm không.
Ngoài mua về làm thuốc chữa bệnh, nhiều chị em còn mua chanh yên về làm đẹp như ép tinh dầu dưỡng tóc giúp tóc thơm, đen bóng mượt, chanh yên còn có chất sát khuẩn cao trị mụn tốt, dưỡng da căng mịn.
Pha chanh yên làm nước uống giúp khử độc, lọc gan, chữa ho hiệu quả. Hoặc trong quá trình làm món bánh, kem, cocktail,… dùng tinh dầu chanh yên hay mứt chanh yên để pha chế, sẽ có hương vị đặc biệt.
